NGUYỄN ĐỊA ĐÀNG


NGUYỄN ĐỊA ĐÀNG

Tên thật : Linh mục Phêrô Nguyễn Thiên Cung, sinh 14-01-1947,  Quảng Phúc, Quảng Trạch, Quảng Bình; rửa tội năm 1947, tại Giáo xứ Mỹ Hòa, Giáo phận Vinh; tu học tại Giáo Hoàng  Học Viện Thánh PIÔ X Đà Lạt 1966-1975;  thụ phong linh mục 04-5-1975, tại Giáo phận Phan Thiết; du học tại Đại Học Marc  Bloch, Strasbourg  Pháp  2003-2005 và tốt nghiệp với hai văn bằng Maitrise en théologie systématique và DEA en théologie systématique; hiện đang là Giám đốc Chủng Viện Thánh Nicôla Giáo phận Phan Thiết và là giáo sư tại Đại Chủng viện Xuân Lộc.
thiencung47@gmail.com
0909-073-356
Biên khảo:
- “Nhà thơ XUÂN LY BĂNG, cuộc đời và tác phẩm”, (chung với Nhà thơ Trần Vạn Giả), 564 trang, Nxb. Phương Đông 2011;
-  “Lược sử Trung Tâm Hành Hương Đức Mẹ Tà Pao”, (chủ biên), 144 trang, Nxb. Tôn Giáo 2009.
Biên soạn : “Lời Chúa là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống” (Suy niệm), hai tập, 1064 trang, Nxb.  Tôn  Giáo 2013. 
THI CA VÀ NIỀM TIN
Nếu Nghệ Thuật không chỉ là cách thế và hình thái diễn tả trình bày “về”, mà còn là nói lên tương quan “với” các thực tại hữu hình và vô hình, thì có lẽ Thơ và Nhạc là hai loại hình Nghệ Thuật biểu đạt được những điều đó cách sâu sắc nhất và ấn tượng nhất… 
Nhà Thơ  và nhà văn Công giáo Hồ Dzếnh (1916-1991), trong bài viết “Thơ và Chúa” (ký tên Phạm Văn Lựu) đã phát biểu: “Cao hơn nghĩa Chúa rất Chúa, Trọn Lành trên mọi Trọn Lành, Hào Quang của muôn sáng tỏ. CHÚA, cái nghĩa chính bao quát tất cả là THƠ, CHÚA là BÀI THƠ-BÀI THƠ Hằng Sống. Vĩnh viễn của HƯƠNG HOA, NHỊP ĐIỆU, MÀU SẮC, ÁI TÌNH. Đó là  đạo lý thu hội lại Vũ Trụ và Nhân Sinh. Thế nhân cảm biết ĐẸP vì sẵn cái ĐẸP bên mình. CHÚA cảm biết ĐẸP vì ĐẸP là của chính NGƯỜI. NGƯỜI là ĐẸP *…+, Nguồn thơ bắt đầu từ đó…” (xem “Tác phẩm Đầu Xuân”, Tủ sách Nguyễn-Hà. In lần thứ nhất, xong ngày 10-12-1944, tại Nhà in Á Châu).
Thật vậy, con người, tự bản chất vốn là một tổng thể “tam tài” (Thiên-Địa-Nhân hòa), tức là Thiên-Địa-Nhân vốn là 3 yếu tố cấu thành căn tính và bản chất của Con Người. Vì thế, mọi thứ chủ nghĩa  Hư  Vô  (le  Nihilisme),  Duy  Nhân (l’Humanisme) và Duy Vật (le Matérialisme) đều sẽ dẫn đến chỗ làm băng hoại, thậm chí tiêu diệt Con Người. Hiện sinh của mỗi cá thể, vì thế, sẽ là một Giai điệu của Bản Hợp tấu vĩ đại vốn đang được tấu lên cả ở Bên trong lẫn ở Bên ngoài Con người, Bản Hòa tấu mà con người chỉ có thể nghe được, cảm nhận được, khi con người “rà trúng” những tần số của chúng… Điều nầy có nghĩa, ở đây, có hai yếu tố cơ bản: trung tâm “phát sóng” (Thiên Chúa, thi nhân) và trung tâm “nhận sóng” (thi nhân, người đọc thơ)...
* Thi nhân
Có thể nói rằng, Thi nhân đồng thời vừa là người “nhận sóng” từ Thiên Chúa vừa là người
phát sóng” đối với người đọc. Thật vậy, Thi nhân, trước tiên chính là kẻ đã “rà trúng” sóng và tần số của Thiên Chúa, Đấng mà trong Ngài và bởi Ngài vũ trụ và con người tồn tại và hiện hữu. Hay nói cách khác, Thi nhân chính là kẻ đã tiếp cận được, cảm nhận được và cuối cùng dìm mình được vào trong Bản Hòa tấu vĩ đại Thiên-Địa-Nhân  hòa đóVà, chỉ trong điều kiện đó, tác phẩm phản ảnh thực tại đó mới có thể trở thành bất hủ.
Muốn thế, Thi nhân, đặc biệt trong lãnh vực tôn giáo, phải ở trong một mối tương giao mật thiết nào đó với Thiên Chúa của mình hay với các thần thánh của mình…Vì thế, ngôn ngữ thi ca tôn giáo đồng thời cũng là ngôn ngữ của tán tụng, của ái ca, và cả của ai ca… Hay nói theo ngôn ngữ tôn giáo kinh điển, đó là ngôn ngữ cầu nguyện. Một tác phẩm thơ nếu thực sự phản ánh được những
rung động” tạo ra do những gặp gỡ ngay “tự bên trong cõi lòng mình”, tức là nơi giao thoa của những tương giao giữa Thiên Chúa, thiên nhiên và con người như thế, đã hẳn, rất dễ dàng tạo ra được sự đồng cảm và giao thoa với những ai đọc nó…
* Độc giả
Về phía người đọc, có thể nói rằng người ta cũng chỉ “thưởng thức” được một bài thơ khi người ta “rà trúng” được tần số rung cảm của chính tác giả đã sáng tác ra bài thơ đó (theo như kiểu “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”). Ở đây, thi nhân vừa là trung tâm “tiếp nhận sóng” (từ Thiên Chúa, từ thiên nhiên, từ tha nhân, v.v…) vừa là trung tâm “phát sóng” (đối với người đọc thơ)… Những “rung động” chân thành của Thi nhân hay của Nhạc sĩ, vì thế, sẽ không còn là của riêng cá nhân mà sẽ trở thành tài sản  của mọi người, mọi thời đại. Thi ca đích thực sẽ không còn là của “tôi”, “của anh” hay “của nó” mà là “của chúng ta”, của toàn thể nhân loại… Những Mozart (1756-1791),  Beethoven  (1770-1827),  Paul Verlaine (1844-1896), Charles Péguy (1873-1914), Nguyễn  Du  (1766-1820),  Hàn  Mạc  Tử  (1912-1940), Trịnh Công Sơn (1939-2001) là những thí dụ điển hình…
Trong lãnh vực thi ca tôn giáo, ảnh hưởng và tác động nầy lại càng rõ nét hơn. Có lẽ khó mà kê khai ra được cách đầy đủ con số biết bao người đã nhận ra được và yêu mến Thiên Chúa và Mẹ Maria hơn qua trung gian tác phẩm thi ca, qua con người và cuộc đời của các nhà thơ tôn giáo và đặc biệt Kitô-giáo, như điển hình trường hợp HÀN MẶC TỬ và XUÂN LY BĂNG…
* Thi ca và Niềm tin
Đức Giám mục P.M. Phạm Ngọc Chi, trong Lời tựa cho Tâp thơ THƠ KINH, xuất bản năm 1956 đã ghi nhận : “Sau Hàn Mặc Tử, một số thi sĩ công giáo ra đời. Trong số đó phải kể Xuân Ly Băng, kể từ mấy năm nay đã gieo vần trên mặt báo. Tập THI KINH của thi sĩ nhẹ nhàng như hương trầm trên Cung Thánh, sẽ gợi  dậy niềm cảm  hứng  say  sưa  mùi  đạo  tự  trời  cao  bay xuống.”
Không chỉ trên những người tin Chúa, ảnh hưởng thi ca của Xuân Ly Băng còn bao trùm trên cả những người trước kia vốn chưa tin Chúa như trường hợp ảnh hưởng thi ca của Hàn Mặc Tử đối với các ông Võ  Long Tê, Đơn Phương và Phạm Xuân Tuyển… 
Thi sĩ Đinh Hùng, một nhà thơ không cùng tín ngưỡng trong Lời TỰA viết cho Tập thơ NỖI NIỀM của Xuân Ly Băng, xuất bản năm 1961 đã ghi nhận : “*…+ Tôi vẫn thắc mắc nghĩ rằng: Giữa thời đại máu xương ngự trị, những tín đồ-thi sĩ như Xuân Ly Băng chính là những sứ giả đã giúp chúng ta tìm thấy Niềm Tin, cũng như người thái cổ, giữa đêm huyền bí sơ khai, đã tìm thấy lửa.
*…+. Ngày nay, đọc thơ Xuân Ly Băng, niềm thắc mắc của tôi không còn nữa. Nhà thi sĩ-tín đồ đã đem lại cho tôi Niềm Tin. Và Niềm Tin cần thiết nhất cho chúng ta hiện thời chính là phải như Xuân Ly Băng, tin rằng Linh Hồn bất diệt, ngoài thế giới hữu hình còn có một thế giới vô hình, tốt đẹp hơn.”
Như vậy, hẳn người ta cũng đã có thể nhận ra, cũng như Tình yêu vốn là một thứ Ngôn ngữ phổ quát, Ngôn ngữ Thi ca đích thực cũng là một thứ Ngôn ngữ phổ quát, mọi người đều có thể nói ra và ai ai cũng đều có thể hiểu được. Bởi vì Thi ca không gì khác hơn chính là những đoản khúc của Giai điệu vĩnh hằng được tấu lên bởi Bản Giao hưởng vĩ đại là Mầu Nhiệm Thiên Chúa-Ba Ngôi và huyền nhiệm “Thiên-Địa-Nhân hòa” nơi Vũ Trụ và cả Bên trong lòng người… 
Vì thế, một nền Thi ca đích thực, tất yếu phải dẫn đưa con người đến với Niềm tin, đến với con người, đến với Tình Yêu và cuối cùng đến với Thượng Đế… Đó chính là Sứ mạng của Thi ca nói chung  và  đặc  biệt của  Thi  ca  tôn giáo: “Văn chương và Nghệ thuật cũng theo thể cách riêng mà giữ một vai trò quan trọng trong Giáo Hội. *…+.
Như thế, văn chương và nghệ thuật có thể nâng cao đời sống nhân loại, được diễn tả dưới nhiều hình thức, tùy từng thời và từng miền khác nhau.
Vì thế, cần phải làm sao để các văn nghệ sĩ cảm thấy rằng Giáo Hội đang lưu tâm đến hoạt động của họ...” (Hiến chế GS số 62). Và : “… Thế giới mà trong đó chúng ta đang sống vốn rất cần cái ĐẸP để khỏi rơi vào những nỗi niềm thất vọng đắng cay. Cái ĐẸP cũng như SỰ THẬT, vốn là cái mang lại NIỀM VUI nơi sâu thẳm lòng người, và chính hoa qủa qúi báu là niềm vui đó vốn là cái giúp con người chống lại được sức tàn phá của thời gian, là cái nối kết các thế hệ lại với nhau và làm cho các thế hệ hiệp thông được với nhau trong tâm tình cảm phục. Và điều đó là tùy ở nơi các bạn…” (xem Các sứ điệp  của Công Đồng Vaticanô II ra ngày 08 tháng 12 năm 1965, phần Ngỏ lời với các Nghệ sĩ, không có trong Bản dịch của GHHV Thánh PIÔ X Đà Lạt; trích đoạn nầy do tác giả Bài nầy dịch từ Concile oecuménique  Vatcan  II,  Ed.  Du  Centurion  1967, pp. 729-730).
Quả thật, Thi Ca nói riêng và Nghệ Thuật nói chung, sẽ như phù sa âm thầm bồi đắp cho cuộc đời chúng ta Niềm Tin, Niềm Vui và Niềm Hy Vọng, giúp chúng ta thoát khỏi những nỗi niềm thất vọng và nhờ đó chống lại được sức tàn phá của thời gian… 
NGUYỄN ĐỊA ĐÀNG
 
 

NGƯỜI CHIẾN BINH KHỜ

  •   20/09/2021 08:22:00 AM
  •   Đã xem: 481
  •   Phản hồi: 0

CÂU CHUYỆN BÊN GIẾNG NƯỚC

  •   20/09/2021 08:20:00 AM
  •   Đã xem: 472
  •   Phản hồi: 0

XÉT XỬ

  •   20/09/2021 08:11:00 AM
  •   Đã xem: 441
  •   Phản hồi: 0
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây