SỰ TÁI SINH

SỰ TÁI SINH

Vua Milinda hỏi:

- Bạch thầy! Danh hay sắc tái sinh?

Đại Đức Nagasena chẳng nói chẳng rằng. Nhà vua có vẻ thất vọng:

- Duyên hay nợ tái sinh?

Nhà sư vẫn lặng thinh. Bậc quân vương mất hết kiên nhẫn, gắt:

- Cái gì tái sinh?

Nhà sư ôn tồn:

- Muôn tâu đại vương! Không phải danh hay sắc, cũng không phải duyên hay nợ tái sinh. “Phật pháp vốn vô ngôn, không chấp nê, không lệ thuộc ngôn từ”. Nhưng bần tăng có thể hầu đại vương một câu chuyện được chăng?

- Bạch thầy, quả nhân xin rửa tai thỉnh ngôn ạ!

- Có một vị thương gia Bà-la-môn, đi ngang qua một ngôi làng nghèo xơ xác, điêu tàn. Ông dừng chân trong một điếm canh bỏ hoang dưới bóng mát cây đa đầu làng. Một đám trẻ con đang chơi nhảy dây với nhau. Thấy một em bé chân đất mắt toét, đầu bù tóc rối, mặt mày lem luốc, thò lò mũi xanh…, một tia sáng định mệnh lóe lên trong tâm khảm ông. Bằng mọi cách, ông tìm đến nhà cô bé thỏa thuận với cha cô, mua cô với giá một trăm lạng bạc, hẹn mười năm sau trở lại cưới cô ta làm vợ. Hai bên trao nhận đủ tiền bạc, ký văn tự rồi chia tay.

Mười năm sau, vị thương gia trở lại. Người cha cô trinh nữ đã gả cô cho con một phú hộ làng bên mất rồi. Đưa nhau tới cửa quan, người cha thưa: “Dám bẩm quan lớn. Trước đây, tiện dân bán đứa bé chân đất mắt toét, đầu bù tóc rối, mặt mày lem luốc, thò lò mũi xanh… Nay tiện dân gả bán một thiếu nữ vóc dáng thướt tha, sắc nước hương trời cơ mà. Cúi xin minh xét ạ.”

Vị quan tòa lúng túng không biết xử án thế nào, phải chuyển lên tòa trên…

Đại Đức Nagasena im lặng trong một sát-na, rồi buông thõng một câu như ném một hòn đá xuống mặt nước ao bèo:

- Muôn tâu. Tới tay đại vương, ngài phán xử thế nào ạ?

- Còn phải xử như thế nào ư? Phải cho người Bà-la-môn thắng kiện. Vì nói gi chăng nữa, người thiếu nữ vóc dáng thướt tha, sắc nước hương trời kia cũng bởi đứa bé chân đất mắt toét, đầu bù tóc rối, mặt mày lem luốc, thò lò mũi xanh… kia mà ra.

Đại Đức Nagasena cười ha hả, cười lớn, cười lạnh toát cả càn khôn:

- Muôn tâu, muôn tâu… Sự tái sinh cũng vậy, hoặc tương tự như vậy, ạ.

Ngu LãoNhân